Weblog

De Zaak Zorreguieta

woensdag 09 augustus 2017

alt

Jorge Zorreguieta, de vader van koningin Máxima, wist van de misdrijven tegen de menselijkheid gepleegd tijdens het bewind van de laatste Argentijnse militaire junta van 24 maart 1976 tot en met 9 december 1983. Volgens voorzichtige schattingen verdwenen in deze periode circa 9.000 personen, maar ook het aantal van 30.000 wordt genoemd. Hun overblijfselen zijn nimmer gevonden. Daarnaast zijn duizenden Argentijnen om het leven gebracht bij executies en (schijn)-gevechten. Zorreguieta bekleedde in deze bloedige periode vijf jaar lang de belangrijke positie van (onder-) staatssecretaris van het Departement van Landbouw, namelijk tussen april 1976 en maart 1981. Volgens onderzoek is hij politiek verantwoordelijk voor de dood van tussen de 500 en 1.000 mensen, met name plattelandsbewoners, die in opstand kwamen tegen het grootgrondbezit. Lees het boek De zaak-Zorreguieta met alle details.

Jorge Zorreguieta heeft in gesprekken altijd gesteld dat hij niet op de hoogte was van de meedogenloze repressie, tot na de val van de militaire junta. De ontvoeringen en de wisse dood van ambtenaren, die vielen onder de verantwoordelijkheid van zijn Departement van Landbouw, waren militair geheim.

O-O heeft echter negen brieven ontvangen van Argentijnen die steun vragen bij het Nederlands parlement en het Nederlands Openbaar Ministerie. Bij zeven verzoeken betreft het verdwijningen (en de vermoedelijke dood) van werknemers of ontslagen ex-werknemers van instituten die vielen onder de verantwoordelijkheid van het Departement van Landbouw, een persoon is werkzaam geweest bij een landbouwinstituut, gemarteld en in gevangenschap ontslagen, en in een geval betreft het de verdwijning van een familielid waarvan dhr. Zorreguieta op de hoogte is geweest maar ondanks smeekbeden geen bijstand heeft geboden.

De aanvragers stellen dat ze zelf geen mogelijkheden hebben in Argentinië en vragen daarom om vervolging van Zorreguieta in Nederland. Het verzoek is gedaan in een handgeschreven brief afgegeven aan Arnold Karskens in de maand september 2012. Een kopie van de negen brieven is op 13 november 2012 ter inzage gelegd bij de voorzitter van de Vaste Kamercommissie voor Veiligheid en Justitie en op 19 november 2012 afgegeven bij het Landelijk Parket in Rotterdam.

Het actualiteitenprogramma Eenvandaag besteedde op 12 en op 13 november 2012 aandacht aan het werk van de stichting O-O in de Zaak Zorreguieta. Hierin stonden de negen Argentijnse verzoeken om steun centraal. Op 9 januari 2013 zond De Vijfde Dag een reportage uit over lijsten die het Departement van Zorreguieta opstelde om werknemers te vervolgen.

De verzamelde bewijzen waren voldoende reden voor de advocaten Liesbeth Zegveld en Göran Sluiter voor het indienen van een nieuwe aangifte op 31 januari 2013 bij het Openbaar Ministerie namens hun cliënten Matte Mourik en Alejandra en Ewa Slutzky. Eerdere pogingen in 2001 en 2012 waren afgewezen. Op 3 september 2013 liet het Landelijk Parket weten dat werd afgezien van 'onderzoek in deze kwestie'. Er zouden 'verschillende onderzoeken en vervolgingen' lopen in Argentinië in relatie tot de junta. In 2015 deden de advocaten op verzoek van drie Argentijnse nabestaanden opnieuw een poging, opnieuw zonder succes. Voor O-O bestond er nog genoeg reden om verder te graven maar inmiddels werd duidelijk dat bij de vader van de koningin de begrippen 'recht en rechtstaat' anders werden gedefinieerd dat bij een gewone burger. Zonder eenmaal te zijn verhoord over zijn aandeel in een van de meest onderdrukkende regimes van Latijns-Amerika van de afgelopen eeuw stierf Zorreguieta (89 jaar oud) op 8 augustus 2017.